Mijn kleinkind (James 2014)

Diep verscholen
diep in mij
daar klinkt
het mooiste
lied van mij

daar zijn
akkoorden
woordeloos
ze rijmen
op je hart

diep verscholen
diep in mij
is al mijn liefde 
tomeloos

jij maakte mij
zo teer en broos
toen ik je
eind'lijk zag.



Oma

Volle zee (2014)

Vaar mij 
naar het nieuwe jaar

blaas mij 
met het vuurwerk mee

verbrand 
de schepen achter mij

en zet koers
naar volle zee.




Annet

Geluk (Lucinde 2014)

Wees wie je wil zijn
ga het geluk niet uit de weg

heb oneindig lief
realiseer je wat je hebt

pas als je weet wat je verliezen kunt
wordt je leventje op scherp gezet.




Annet

Wishful thinking (2014)

Na al het 
laveren,
het wenden
en keren

bevrijd ik
de reven
van mijn
stormachtige leven

en zeil voor de wind
naar oorden van rust

waar enkel een eiland
de horizon kust.





Annet

Carrousel (Lucinde 2014)

Hou een paardje vrij
voor haar en mij

als straks de molen draait
en zij herboren zwaait 

is de nachtmerrie
voorbij.



Annet 

Vertedering (James en Mieke 2014)

In de armen 
die mij 
droegen

op het hart
waarin ik 
klopte

draagt   
de moeder 
van de moeder

trots
de kleinzoon
van haar dochter.



Annet

De mijnen (2014)

Steeds als ik de mijnen zie
in tijden zoals deze
slik ik van angst mijn adem in
en kan niet ontspannen wezen

Steeds als ik de mijnen zie
dan gaat er een ril door mij
want dit is alles wat ik heb
en zonder hen geen spil voor mij 

Steeds als ik de mijnen zie
wil ik het beeld bevriezen
om aldoor maar te bekijken
en nooit te hoeven verliezen.



Annet

Licht (2014)

De kerstboom straalt
misschien wel meer
dan ooit

net nu de lichten
leken te doven

dichter bij mijn hart
kwam ik nog nooit

ik begin er weer
in te geloven.




Annet

Niels (2014)

In de kolkende zee
vliegt een meeuw 
met me mee

hij danst
door de lucht
en drijft op mijn zucht

hij relativeert
dat wat mij deert

en wijst in het grauw
mij de weg naar het blauw.




Annet

Essentie (Lucinde en James 2014)

We hebben begroet
en begraven

we hebben
verwelkomd
en afscheid genomen,

we gingen dieper 
dan we ooit zijn gegaan,

maar geen nachtmerrie
pakt onze dromen

en geen essentie
zal verloren gaan.




Annet

Moederhart (2014)

Ik loop
op blote  
voeten

kruip
elke weg
vol steen

trotseer
de zwaarste
route

zeg mij 
waar moet ik 
heen

ik hoef
geen dorst
te lessen

en honger
heb ik niet

ik wil alleen 
een einde,
een einde aan verdriet.



Annet

Ik wil weer (2014)

Ik wil weer
verdwalen 
in de mist

doorweekt
raken 
in de regen

en verkleumen
in de kou

ik wil weer
leunen, lachen,
leven

drinken, zingen, 
zweven 
en me laven 
aan jou.



Annet

Waar zij is (Lucinde 2014)

Waar zij is

is hij,
hij weet 
van geen wijken

hij ligt op de bank
en blijft 
naar haar kijken

elke stap die ze zet
elke been naast haar bed

met een lijfje dat beeft
bij elk pijntje dat ze heeft

zo houdt hij de wacht
tot zijn vrouwtje weer lacht.



Annet

Stap voor stap (Lucinde 2014)

"Mama,
de pruik zit goed
en ik heb mijn ogen
opgemaakt

dit truitje doe ik aan,
vind je dat 
die lippenstift
wel staat

de puistjes
schmink ik weg
en voel eens,
ik heb alweer
wat haar."

Als ik mijn hand
op de donsjes leg
wordt mijn wang
een traan gewaar.



Annet 

Als ik naar je kijk (Lucinde 2014)

Een streepje zon
verlicht
de pukkeltjes
op je gezicht

je bolletje
bleek en kwetsbaar
dat in het kussen ligt

je mutsje
op de grond
gegleden

de rolstoel
naast je bed

wat had ik
twee maanden
geleden

de klok
graag
stilgezet.



Mama

Haar (Lucinde 2014)

Dit lijkt
te zijn
wie je nu bent

maar schijn 
bedriegt
want wie jou kent

weet dat 
geen pruik
in deze rouw

kan tippen
aan het haar
van jou.



Mama

Volhouden (2014)

Vertel
me waar
ik ben

of ik hier
iemand
ken

en wie
me zeggen
kan

hoelang
ik hier 
nog blijf

want hoe' k  
mij ook
verman


de geest
wijkt
van mijn lijf.


Annet

Voor James (2014)

Jij kind
van mijn 
kind

jij die
mij breekbaar
maakt

die alles 
in mij 
raakt

ik woon
ergens in jou

en jij hebt
je plek 
in mij

zo blijven 
wij verbonden

voor nu 
en voor altijd.



Oma 

Wees maar niet bang (Lucinde 2014)

Schuif je angst
naar mij toe
laat je twijfels
bij mij

ruil je tranen
van nu
tegen wijsheid
van mij

laat maar varen
die vrees
en wees 
maar niet bang

en weet
als je valt 
dat ik je 
steeds vang.


Mama

Balanceren (2014)

Slappe koord
woord voor woord

stap voor stap
onverstoord

balanceren
soms jongleren

alle ballen
in de lucht gegooid. 




Annet   

Deze herfst (2014)

Nevel zweeft 
loom
tussen de bomen

zonlicht geeuwt
speels 
door de wolken

blaren 
varen  
als vergane schepen

deze herfst
ga ik nooit vergeten 



Annet

Zo leer ik van jou (Niels 2014)

Nu om mij heen
de wereld 
in brand staat

plannen
verstenen
en mijn leven 
slagzij maakt

Nu is hij de rust
in mijn ziedende zee

de kobalt blauwe lucht
in mijn wereld van grauw

Niets zal mij buigen,
breken of deren

Niels, hou mij zuiver
zo leer ik van jou!


Mama

Tussen twee chemo kuren in (Lucinde 2014)

Even weer tijd
voor gewone dingen

in de auto rijden
radio aan en meezingen

zien dat de herfst
de tuin heeft gekleurd

Lucinde die zegt
dat "mama weer zeurt"

Een roek op het dak
een kat in de boom

wat geniet ik opeens
van "heerlijk gewoon"

want in de dimensie 
waarin ik nu leef

zijn dat de momenten 
waarop ik zweef 



Annet 

Vertrouwen (Lucinde 2014)

Ik aai over haar ronde hoofd
en voel zachte haartjes onder mijn handen
ik slik de brok weg die naar boven komt
"...dat wij hierin moesten belanden..."

ik kijk van opzij naar haar mooie hoofd
dat ondanks de kuren en de medicijnen
nog steeds van haar is in wie ik geloof
en die geen ziekte klein zal krijgen

Ik schuif een mutsje over haar hoofd
en druk met mijn vinger een kus op haar wang
en als ze dan achter de rolstoel loopt
dan voelt teer geluk sterker dan angst


Annet  

Sadness (2014)

Ik loop
zonder voeten
raak nergens 
de grond

mijn armen
klapwieken 
zinloos
in het rond

ik kijk
in de verte
met ogen
van steen

ik huiver
van binnen
maar zien 
doet het 
geen.




Annet

Een uurtje naar school (Lucinde 2014)

"Mama, het ging goed
ik heb het gehad over de chemo
en over de leuke mutsjes
die ik straks ga dragen

Mama, het ging goed
ook al was ik eerst een beetje bang
maar ik heb alles verteld
en ze mochten alles vragen

Mama, het ging goed
en ze vonden de taart lekker
en ik mocht met de rolstoel door de gang
en de leraren kwamen uit hun klassen

Mama, het ging goed
morgen ga ik weer een uur
en overmorgen misschien zelfs twee
ik ga ze allemaal verrassen!" 



Annet

Moeder zijn (2014)

Je baart 
en schenkt
het leven

Je waant
je blij
met nageslacht

maar waar
je niet
over had 
nagedacht

als dat gebeurt
en alles scheurt
en alles splijt
van binnen

dan is moeder zijn
de zwaarste taak
die je maar kunt verzinnen


Annet

Chemokuren (Lucinde 2014)

De herfst heeft me beslopen
ik word geen kleur gewaar

Het vallen van de blaren
is me geheel ontgaan

De dagen van de week
ze glijden als brij voorbij

En zelfs de warmte van de zon
heeft nu geen vat op mij

Maar als straks weer de lente komt
5 maanden na vandaag
dan zal ik zijn wie ik toen was
weer voelen en weer stralen

En alles wat verloren leek
daar gaan we winst uit halen




Mama

"Mama, het komt goed" (Lucinde 2014)

"Mama, het komt goed
kijk ik loop al in het rond
ik zat al op mijn laptop
ik word echt weer gezond

Mama, het komt goed
je mag mijn haar wel wassen
nee de wond doet echt geen pijn
en ik kan al zelf weer plassen"

Ik streel haar jonge wangen
doorgrond haar bruine ogen
laat me vangen in haar lach
en durf het te beloven
"Ja Muis, het komt goed"


Mama

De laatste loodjes (Sanne)

"Moet dat nou zo vlak voor mijn neus?" 
"Jullie zijn hier in Heerenveen hoor, en niet in Haarlem!"  
Lucinde die net door de openslaande deuren is komen binnenwaaien trekt een afkeurend gezicht, gooit haar tas op tafel, kwakt haar jas over een stoel en maakt dat ze wegkomt.  Z'n zusje heeft haar hielen nog niet gelicht of Niels stiefelt gealarmeerd door het gekrakeel de keuken in en aanschouwt het tafereel voor zich.
"Wat doen jullie nou?' 
Zwanger bloedje zit, of liever gezegd, hangt op een stoel terwijl papa in spe voor haar op zijn knieën zit te hannesen met haar zwangerschapsbroek, waarvan zij gedeelte 'onderbuik, cq kruis' niet meer in beeld heeft.  "Dat ding zit veel te strak!", moppert bloedje die amechtig onderuit hangt en een poging doet iets van haar onderstel te zien."Volgens mij heb je 'm gewoon te klein gekocht", zucht Robert die wat zit te wurmen en een naadje probeert te pakken te krijgen. "Kun je 'm niet lostrekken daaronder, dan krijg ik weer wat lucht", kreunt bloedje. "Zal ik een schaar pakken?" vraagt Niels en maakt aanstalten om naar de bestek la te lopen. "Weet je wel wat die broek heeft gekost?" pruttelt mama in spe er lustig op los. "Ja, hallo, wat wil je nou dat ik doe?  Of ik knip 'm los, of ik laat het zo." Robert neemt een diepe adem teug, staat op, laat de broek de broek, ploft op een stoel neer en werpt een lege blik in de krant. 
Zwanger bloedje trekt koket haar truitje weer over haar buik en gaat over tot de orde van de dag. "Mama, je bent wel stand-by he voor als de weeën gaan beginnen, dat je dan naar Haarlem komt en dat je erbij bent?"
"Ja natuurlijk, maar die weeën kunnen wel een hele dag duren", spreek ik bemoedigend en als ervaringsdeskundige. "Maar geef me nog wel even het adres van het ziekenhuis, dan weet ik waar ik tegen die tijd heen moet" vervolg ik . Bloedje schuift wat heen en weer op haar stoel. "Ik heb al bedacht mama, als ik nou tijdens de bevalling onaardig doe tegen Robert, wil jij hem dan opvangen..?"        

Aftermath (2014)

"Moet je hier eens kijken, ben jij dit?".
Mijn zusje en ik struinen door het huis van mijn vader. Hoe anders lijkt alles nu hij er niet meer is. Het bed in de kamer oogt akelig leeg en de grote staande klok met de bimbam tikt niet meer. De schilderijen aan de muur die ons leven lang deel uitmaakten van onze vroegste herinneringen worden stuk voor stuk eens goed bekeken alvorens we ze los halen van de spijkers en voorzichtig rechtop tegen de ingepakte dozen aanzetten. De rijen boekenplanken met de avontuurlijke reisverhalen, de vele beduimelde fotoboeken, de souvenirs uit verre oorden en de ontelbare exotische schelpen. Alles krijgt voorzichtig een plek in de uitgevouwen verhuisdozen. 
Af en toe schuiven we wat dozen aan de kant en zoeken een hoekje om even te gaan zitten en een fotootje te bekijken dat uit een album is gevallen, een fletse ansichtkaart voor te lezen of een dik logboek door te bladeren. "Het is wel raar he", zeggen we al redderend tegen elkaar, "het is net of ie toekijkt nu wij hier zo bezig zijn om zijn huishouding op te ruimen. 
"Wat doen we met die bloeddrukmeter?" Wil jij dit hebben?", "Wat is dit in godsnaam?" "Wie staat op deze foto?" Zo vullen we vele uren. We houden spullen omhoog, "heb jij hier wat aan?", we lachen om gedateerde zwembroeken, we verbazen ons over jarenlang bewaarde brieven en mappen vol vergeelde krantenknipsels.
Maar het meest ontroerd raken we door kinderfoto's van onszelf op stoffige planken in verloren hoekjes.

De dag voorbij (2014)

De dag voorbij
't lichaam rust
de wereld sluimert in

Soms als de zon 
de einder kust
is dat een nieuw begin.


Annet
  

Till we meet again (pap)

Pap   

 25-04-1930  -  15-09-2014 

"Trossen los,

hijs de zeilen,

Jantje komt er aan!"

Nabij (2014)

Als waarden veranderen
zuiver worden
van franje alom ontdaan
dan zal ik naast je staan

Als de ondergaande zon
haar stralen zeeft 
door de horizon
en de golven lispelen 
langs de vloedlijn
dan zal ik bij je zijn


Annet

Van troost en kracht (jaren 80 - 2014)

Nu het afscheid van mijn vader met rasse schreden nadert,
put ik troost uit gedichten die ik ooit voor anderen schreef :


Denken aan
mijmeren over
gekoesterde gedachten
troostende herinneringen
die je binnenste verzachten

Mensen die verwarmen
je vasthouden 
bij je zijn
en van je houden

Uit alles wat je nu ervaart
groeit langzaam
maar gestaag
de kracht 
waarmee
je straks weer verder gaat


Annet

Nacht (1979 - 2014)

Nacht

Zwarte plek 
van rust
ontspanning
na het licht
demasqué 
van een gezicht
dat heel voorzichtig
wordt gekust



Annet

Op het leven!

"Proost lief, laten we drinken op het leven".
In deze hectische periode binnen onze gelederen waar het knagende verdriet om de snel verslechterende toestand van mijn vader en de berusting in zijn lot hand in hand gaan met mijn geluksgevoel over de aanstaande geboorte van mijn eerste kleinkind, zoeken mijn lief en ik als het ook maar enigszins kan elkaar op. 
En al zijn mijn dagen tegenwoordig vol gepland met werken, schrijven, luisteren, regelen en Appen en mijn nachten om de haverklap slapeloos, we blijven tijd voor elkaar inruimen.  Ik leef momenteel op twee fronten.
Meer dan ooit wil ik nu soms even niet sterk zijn, vaker dan ooit heb ik juist nu de behoefte om samen te zijn en wil ik het liefst in zijn armen schuilen en me klein en onzichtbaar maken. 
Enerzijds is daar het besef van dreigend verlies, nu ik de helft van mijn fundament voor mijn ogen zie afbrokkelen en ik me voorbereid op loslaten. Anderzijds staat er voor mijn bloedje zoveel groots te gebeuren, maar besef ik tegelijkertijd, nu haar zwangerschap ten einde loopt, dat ouderschap een grote verantwoordelijkheid op haar jonge schouders gaat leggen. 
En vermoeid en piekerend, laverend tussen vreugde en verdriet, verdriet en vreugde, kunnen zelfs twee glazen mojito en een paar nieuwe pumps mij tranen laten wegpinken.
"Proost lief, op het leven!" 

Binnenin mij (1979)

Binnenin mij 

Binnenin mij
daar woont
tere warmte
daar nestelt
mijn kalmte
en koester ik
liedjes
mijn huisje van
'even mezelf zijn'
en duizend kleine 
verdrietjes



Annet

Logica (Sanne 2014)

"Wat is hier gebeurd?"
Mijn moeder moet zich aan de deurpost vasthouden van het lachen. Zwanger bloedje wurmt zich met haar dikke buik langs haar oma en begint -tig paar sokken in elkaar te drukken en grist her en der wat wasgoed bijelkaar. "Ja sorry oma, ik ben helemaal vergeten vrijdag voordat we naar Heerenveen gingen om de was op te ruimen, onze droger is namelijk stuk", zegt ze verontschuldigend en kijkt haar oma wat schaapachtig aan. "En ik was nog zo van plan alles netjes te maken voordat jullie kwamen en ik wilde ook nog stofzuigen, maar toen zag ik opeens hoe laat het was en toen zou ik bijna de trein missen". De hilariteit van de situatie maakt dat we met zijn vieren, papa in spe incluis, op de bank neerploffen en het stilleven voor ons aanschouwen met tranen in de ogen van het lachen.
Mijn moeder en ik zijn even daarvoor bepakt en bezakt met aangeschafte babyspullen uit Heerenveen komen rijden, met de twee Haarlemse verstekelingen notabene op de achterbank, onder het mom van "dan sparen we de treinkaartjes uit, en jullie gaan toch die kant op...."
"Eigenlijk vind ik het wel een beetje raar", zegt mijn moeder al keuvelend op de bijrijdersstoel. "Komen wij bij jullie op visite, zitten jullie gewoon dik anderhalf uur bij ons in de auto. "Ja maar oma, wij moesten vandaag toch ook terug naar Haarlem, omdat jullie kwamen", klinkt er uit de mond van de aanstaande ouders op de achterbank. "Maar jullie hebben toch een auto?" vraagt mijn moeder verbaasd. "Jahaaa, oma, maar weet je wel hoeveel het kost aan benzine als we daarmee naar Heerenveen gaan?" "En waar is die auto dan?" wil mijn moeder weten. "Nou gewoon op de parkeerplaats voor ons huis". "En wat doe je er dan mee?" oma geeft zich niet gewonnen. "Nou eigenlijk alleen zware boodschappen vervoeren en om mee naar het ziekenhuis te gaan als de baby komt".

Bezoekuur (pap 2014)

"Op welke kamer ligt mijn vader, hij is vanmorgen opgenomen".
De draaideur van het ziekenhuis heeft net lelijk mijn hakken geraakt en ik trekkebeen richting de informatiebalie waar ik mijn handtas neerpoot. "Gorter, zei u, dat is de 2e verdieping, afdeling B2, kamer 15" antwoordt de blonde dame op afgemeten toon, vanachter haar computer. "U mag wel opschieten want het bezoekuur is al bijna afgelopen" voegt ze er nog even snel aan toe. 
"Mens, ik kon niet sneller", mompel ik in mezelf met het avondeten nog glijdend door mijn slokdarm en mijn nieuwe laarsjes ongelofelijk knellend aan mijn teenslippervoeten. Zo goed en zo kwaad als het kan met mijn tasje bonkend tegen mijn flanken zet ik het op een lopen naar de lift waarvan de deuren - het zal ook niet - net voor mijn neus dichtgaan.    
Oké, kamer 15. Ik tel de deuren in de gang en blijk na drie nummers aan de even kant te lopen, dus ik steek over bij de koffiekamer en dender kamer 15 in, waar de gordijnen al dicht zijn en het doodstil is. Op straat beneden blaft een hond, een ambulance met sirene rijdt weg, kinderstemmen op de gang.
In het bed bij het raam meen ik de donkerrood/blauw gestreepte pyjama van mijn vader te zien. Ik zet een stap in de richting van het raam en blijf staan, nog steeds zwijgend. 
En ja, hij is het. Hij ligt met gekromde rug naar me toe en ik kan niet zien of hij wakker is of slaapt. Ik voel me net een foyeur. Terwijl ik daar zo sta, neem ik de kamer in me op.
Vanaf zijn rug loopt een slangetje naar een vierkant machientje op de grond. Boven zijn hoofd aan de muur hangt een lange zuurstof slang die opgebonden is en klaar voor gebruik. Op zijn nachtkastje zijn leesbril, een glas water met een gebogen rietje en een gebruikt papieren servetje. Aan de ijzeren achterkant van zijn bed bengelt zijn stok en zijn rolstoel met het irritante zwenkwiel en het rode rugkussentje staat in de hoek bij de kleine tafel. In de kamer hangt nog de geur van het avondeten.  
Het is raar om hem zo te observeren, hem zo kwetsbaar te zien. 
"Hebben we alles al gezegd, is alles uitgesproken, willen we nog iets van elkaar weten?", het spookt allemaal door mijn hoofd terwijl ik daar sta en naar zijn vertrouwde gestalte kijk.             

Nieuw leven (2014)

In de storm 
die woedt
en mijn leven heet
zit ik stilletjes
op een rots te dromen

In de kolk
die draait
en mijn leven heet
bedenk ik 
wat voor moois
er nog gaat komen

In de bruisende branding
die mijn leven heet
verheug ik mij
op de komst 
van nieuw leven
sta ik met open armen 
om alles weer te geven.


Annet

Vriendschappen en herinneringen (Terhorne jaren 80)

"Tante Mieke, mag ik uw krukje mee naar de steiger?"
Een druilerige ochtend in Terhorne in de jaren 80. We bleven lekker lang liggen in onze tentjes. Slaapzakken werden behaaglijk over de schouders getrokken en ritsen bleven dicht. In sommige tentjes werd ge-mens-erger-je-niet in pyama, of gekaart onder een deken, in andere tentjes werd weer heerlijk gelezen. Maar wat je ook aan het doen was altijd hoorde je de regendruppen monotoon tikkelen op het doek en zorgde je ervoor dat de binnencabine de buitentent niet raakte, want dan ging ie geheid lekken. 
Een groepje snaterende eenden in de verte, een boot die toeterde voor de brug, de kerkklok die haar uren telde. Het waren een paar van die vertrouwde geluiden die de omlijsting vormden van een regenachtige dag die langzaam op gang kwam. 
Maar zodra het eerste streepje zonlicht zich liet zien gingen ritsen omhoog, banjerde in de tijd van een mum iedereen rond in rubber laarzen en zeiljassen en werden plannen gemaakt voor de rest van de dag. Als de groep compleet was hobbelden we eerst rumoerig met zijn allen naar de buorkerie, het honk van het lokale recreatieteam, waar we kind aan huis waren en dachten alles te kunnen maken. Na de nodige melige partijtjes pingpong en wat slap geouwehoer deden we onze jassen weer aan en streken we met zijn allen luidruchtig neer bij het Schippershuis waar we uren lang de leestafel bezet hielden, weliswaar geen blad inkeken maar louter aan het keten waren. Als we daar weg moesten namen we nog een kijkje bij het voetbalveld om vervolgens springend in en rennend door plassen terug te keren naar de camping waar onze ouders inmiddels ook bij elkaar waren gekropen en waar het gezang en gelach tot ver buiten de slagboom te horen waren.
Als we dan links en rechts wat flessen cola hadden gecharterd en de nodige zakken chips hadden verzameld zochten we een lege caravan op en ploften daar met onze natte handel neer om melige spelletjes te doen die we zelf bedachten en die altijd garant stonden voor een doldwaze avond.
Mijn criteria voor vriendschap gaan terug naar die onvergetelijke jaren.

Mijn zusje en ik (Valerie)

"Toe maak even een foto van ons met zijn allen"
Valerie en ik. We horen bij elkaar, we delen een verleden en zijn producten van dezelfde ouders. Vertrouwen en herkenning, twee levens door bloed verbonden, maar inmiddels al jaren duizenden kilometers van elkaar gescheiden. En hoewel we ondertussen allebei de vijftig zijn gepasseerd en we elk ons eigen leven leiden, ergens diep in mij zal die afstand nooit wennen. In mijn hart blijft het gemis schuren ongeacht de jaren.
Zoveel momenten had ik met haar willen delen, zoveel gezamenlijke herinneringen op willen halen, zoveel samen willen meemaken. 
En het gekke is dat het vaak niet eens de grote meeslepende zaken zijn waar ik naar verlang om ze met haar te delen, maar meer de doodnormale dingen. Een voorval waar je om hebt moeten lachen, een kwestie waar je een mening over hebt, een opvoedingsdingetje of gewoon babbelen over de kinderen.
Want wie kent me beter dan zij, wie wijst me op mijn valkuilen, aan wie vertrouw ik mijn idealen toe, wie luistert naar mijn verdrietjes en mijn twijfels, wie deelt in mijn euforieen? Zij, want zij leest mij als een boek.
Ooit waren onze levens als een kunstig gedraaide vlecht, werden onze namen in een adem genoemd als mijn moeder ons riep voor het avondeten en wij nog heerlijk speelden in de buurt. Later liepen we in elkaars kleren en mijmerden samen over de toekomst. Geen vriendje ontkwam aan het kritische oordeel van de ander, elke rendez vous werd 's avonds laat nog breed uitgemeten en voorzien van hilarisch commentaar.
Nu de jaren van onze ouders gaan tellen en de zorgen om hen ons als vanouds verbinden, komt het, meer dan ooit, aan op ons fundament en merken we dat zelfs afstand ons nooit zal kunnen scheiden.     

Van moeder op dochter op kind (2014)

"Mama, ik ben de heeeeele middag bezig geweest!"
Ik kom net binnenzeilen en tref een ravage aan van proppen papier, cellofaan waar wat etiketten uithangen en een rolletje plakband dat zielig tegen het aanrecht is aangeplakt. Jongste bloedje hangt amechtig over de tafel met haar donkerrode haarbandana op half zeven. "Zo, hier is gewerkt!" roep ik enthousiast uit, een opmerking die me, aan haar gezicht te oordelen, niet in dank wordt afgenomen. Ik schop mijn knellende hoge laarsjes uit, gooi mijn tas op een stoel en ga naast haar zitten. Ze kijkt me vermoeid aan. "Mama, weet je wel hoeveel werk boeken kaften is? En terwijl ze dat zegt schuift ze de stapel schoolboeken trots mijn kant op. "En ik knipte ook steeds te ver in bij de rug en dan kon ik alles er weer afhalen en moest ik weer een nieuw stuk papier knippen en helemaal van voren af aan beginnen". Ze spraakwatervalt maar door. "Ik moet nog een heleboel, maar ik laat die werkboeken zitten hoor, want slappe kaften zijn helemaaaal niet te doen!" 
Ik kijk haar van opzij aan. Het kan niet anders dan dat ze echt heeft geploeterd vanmiddag. 
Na al die jaren voor haar boeken te hebben gekaft, haar bij het begin van elk schooljaar -tig keer te hebben voorgedaan hoe het moest, om vervolgens teruggekaatst te krijgen "mama, ik kan het echt niet!" heeft ze nu op haar klompen aan gevoeld dat dit klusje in mijn huidige dagprogramma niet meer in te passen is.
"Fijn dat je het hebt gedaan" zeg ik en ik pak de boodschappen uit en ruim de koelkast in.
Ook al heb het haar al honderd keer verteld, toch hoor ik mezelf voor de 101-ste keer zeggen: 
"Oma Mieke heeft het mij vroeger geleerd, en ik vond het ook altijd zulk rotwerk, maar op een gegeven moment moest ik het ook zelf doen. Het vervelendste vond ik dat knipje bij de rug van het boek, de ene keer knipte je te ver en dan stak het boek eruit, een andere keer net niet ver genoeg en dan werd het weer zo'n lelijke hoge bobbel". 
Ik denk onwillekeurig terug aan al die keren dat mijn moeder met engelengeduld het kaftpapier op de keukentafel uitspreidde en dan met een lineaal mooie rechte randen uitsneed. Ik zie nog haar handen de scherpe vouw over de rand van de voor- en achterkaft maken en heel secuur het knipje zetten op precies de goede plaats. De boeken die zij voor mijn zusje en mij kaftte waren de netst gekafte boeken die ik ooit heb gezien. Mijn moeder kon dat, en ook nog vele malen  beter dan ik ooit heb gedaan.
Als ik die avond naar boven ga is jongste bloedje nog driftig aan het kaften.
"Mama, ik geloof dat ik het nu ook kan". 

Mijn eigen draai..... (2014)

"Nee he mama, je wilt me toch niet vertellen dat jij nou nog steeds met die simpele armbandjes bezig bent?" 
Ja hoor, onmiskenbaar Haarlem calling.
Als ik mijn zwangere bloedje na het uitwisselen van de nodige nieuwtjes tussen neus en lippen door vertel dat ik buiten heerlijk aan het 'basis loomen' ben, krijg ik de wind van voren. Ik hoor een diepe zucht aan de andere kant van de lijn en krijg het gevoel dat ik klaarblijkelijk weer iets verkeerd doe, zo niet erg dom bezig ben. "Waarom probeer je niet eens een vork bij dat loomen, daar heb je tenminste je hersens bij nodig en het resultaat is nog veel leuker ook!" kakelt zwanger bloedje aan 1 stuk door. 
Terwijl ik wat dommig naar mijn punnikwerk zit te kijken en eigenlijk best tevreden ben met wat ik heb gebrouwen ben krijg ik vanuit Haarlem de dringende instructie een vork met vier platte tanden tevoorschijn te halen en vervolgens met het eetgerei in mijn ene hand, wat kleurige elastiekjes in mijn andere hand en mijn telefoon op de luidspreker goed naar haar te luisteren en mee te freubelen. Na drie zinnen met de wereld aan draai-techniek-instructies ben ik de draad al volledig kwijt. "Jonguh, dat kan ik allemaal niet volgen hoor. Wat moet ik doen? Twee achten om vier punten draaien? Wat een gehannes! Hou maar op, ik vind er nu al niks meer aan. Ik doe het gewoon voor de lol en moet je nu eens kijken, alles zit muurvast! Geen beweging meer in te krijgen. Ik kap er mee, dit wordt niks!"
"Jemeg mama, je kunt het toch gewoon proberen?' klinkt het nog pruttelig aan de andere kant van de lijn, maar de hoop dat er nog wat 'vork creas' uit mijn handen gaat komen wordt na mijn gemopper al vrij snel opgegeven. 
Als ik de telefoon heb neergelegd werp ik een blik op het elastieken gedrocht dat inmiddels muurvast zit op mijn vork maar waarin ik op mijn manier toch een bepaald patroon herken. Met veel kunst- en vliegwerk maak ik die avonds de stijve armband af en ben ook nog niet eens ontevreden met het resultaat. 
Als Sanne dat weekend thuis komt en het kleurige bandje om mijn pols ziet, fronst ze haar voorhoofd.
 "Nou mama het is wel helemaal verkeerd, maar ja, jij hebt gewoon je eigen draai eraan gegeven....."   

Van moeders en dochters en zorgen (Lucinde 2014)

"Ik vind het echt niet te nassen!" 
Lucinde hengst het pak rijst-kokosdrank dat ik net met overdreven zorgvuldigheid bij de eco winkel heb gehaald en waarvan zij een pieterpeuterig slokje heeft genomen met een doffe klap op tafel en legt haar hoofd er moedeloos naast.
"Mama, dat doe ik echt niet, ik meen het!" moppert mijn blonde bloedje met de lange manen, en ze kijkt, liggend met haar hoofd op haar armen naar de bijzondere boodschappen die ik op het aanrecht heb neergepoot. "Je wilt toch niet zeggen dat je dat allemaal voor mij hebt gekocht? Nou dat wordt nog wat als het allemaal zo ranzig is als deze troep!" 
Voor dat ik wat kan zeggen komt ze overeind en drukt een glas van het waterige witte goedje onder mijn neus. "Proef dan zelf, ik weet zeker dat jij het ook niet lust!" Als ik een guts naar binnen klok krijg ik zowat de slappe lach. Ze heeft gelijk, er zit geen hap of smak aan. "En?" klinkt er triomfantelijk vanaf de keukentafel. "Ja, het is inderdaad niet lekker" zeg ik, "maar kijk, ik heb hier nog speltkoekjes, pecannoten en biogarde naturel, dat mag je allemaal hebben". "Nou mama, wat een feest! En heb je die joekels van medicijnen eigenlijk wel gezien die ik erbij in moet nemen!"
Als ik moedeloos naar bed ga en de slaap niet kan vatten vraag ik me af of ik er goed aan heb gedaan om haar hele leven op de kop te zetten.  
De volgende dag, na wat ik later hoor, een nacht waarin ook zij had liggen nadenken, wikken en wegen, maar vastberaden om deze weg van gezonde voeding in te slaan en voor eens en voor altijd af te rekenen met een gezondheid die al twee jaar niet wil vlotten gaat mijn jongste bloedje schoorvoetend zelf op verkenning uit. 
Als ze na uren thuis komt met een tas vol producten die bij het strenge Candieet dieet horen, staat ze tot mijn grote opluchting in no time enthousiast te vertellen over hoe ze de speltvlokken gaat aanlengen, dat de cornchips "best lekker zijn" en de medicijnen wel meevallen.
's Avonds in bed denk ik terug aan de twee achter ons liggende lange jaren die in het teken stonden van haar gezondheid maar waarin we geen stap verder kwamen, en kan ik alleen maar vurig hopen dat aan het eind van deze nieuwe weg de zon voor haar gaat schijnen. 
Soms zou ik willen dat ik geleerd had om te bidden.....  

Louwer om 'e tun (Terhorne jaren 70)

Er is geen bordje in Terhorne waar ik meer associaties bij heb dan deze van "Louwer om 'e tun".
"Hou mijn rugzakje eens vast Niels, ik ga even een foto maken" zeg ik terwijl ik mijn rode rugtas naar Niels gooi en hem meteen maar de hondenriem geef waar Pip aan zit te trekken omdat ie weer eens zo nodig tegen een kalf van een hond moet blaffen die hem op zijn beurt snokkelig aanstaart.
Terwijl Niels worstelt met hond en rugzak steek ik de straat over en richt mijn camera op het bordje dat zoveel herinneringen naar boven haalt. 
Hoeveel ondeugende voetstappen heb ik hier liggen, in dit lommerrijke laantje waaraan omstruikte huizen met wilde bloemen verscholen lagen en een klein stroompje met een krakkemikkig bruggetje de achtergrond vormden voor menig romantisch wandelingetje in de jaren 70. 
Ik herinner me die lange zwoele zomeravonden, als de lucht nog nasidderde van een warme dag en de maan laag over de weilanden kwam. Dat waren de momenten dat we zo tegen het einde van de avond "even het schelpenpad rondgingen". Na wat melig gekeet met bevriende stelletjes bij de pier op de strandcamping liepen we innig verstrengeld twee bij twee het romantische laantje in en poogden dan met veel kunst-, vlieg- en verstopwerk de anderen 'per ongeluk expres' kwijt te raken om uren later verfomfaaid weer op de camping aan te komen.
Als ik anno 2014 het enigszins verwaarloosde laantje in loop, dat inmiddels stijf tegen de nieuwe bebouwing aan ligt en zijn romantische aanblik en sfeer totaal lijkt te zijn verloren wordt de betovering als vanzelf verbroken en ben ik weer die dromerige vijftiger met volwassen kinderen en een kleinkind op komst.     

    

Loslaten en ruimte geven (Niels 2014)

"Mama, de eerste helft speelde Heerenveen nog wel goed, maar de tweede helft zwakten ze wat af".
De kamerdeur zwaait open en Niels zijn bekrulde hoofd verschijnt om de hoek. Zijn gezicht glimt en zijn mond lacht zijn mooiste lach. Als zijn ongeduldige lichaam een poging doet te volgen, blijft hij met zijn T-shirt ongelukkigerwijs achter de kruk van de deur hangen en strompelt ie tot overmaat van ramp ook nog eens over Pip die hem enthousiast wil begroeten. 
Hij ploft op de bank, geeft de hond een aai en doet, af en toe struikelend over zijn woorden, verslag van de voetbalwedstrijd Heerenveen - Dordrecht waar hij met lief op de tribune zat. Wat heet, op zijn eigen plek ook nog eens. Op de stoel die hoort bij de seizoenskaart die hij deze zomer voor zijn 25ste verjaardag heeft gekregen en waarop hij vanaf nu stoer het hele voetbalseizoen lang met een colaatje in zijn hand, alle thuiswedstrijden zelf kan bijwonen. En wat te denken van de verhalen die hij maandagmorgen tijdens de koffiepauze allemaal te vertellen zal hebben aan zijn collega's, die stiekem ook wel eens mee zouden willen gaan op de extra kaart die ik uit veiligheidsoverwegingen heb aangeschaft omdat ik hem nog niet helemaal alleen naar zo'n evenement durf te laten gaan. 
Die nooit aflatende zorg, dat constante 'vangnetgevoel' dat een deel van mij is geworden sinds zijn geboorte, ik vraag me wel eens af, zal ik dat ooit van me af kunnen schudden?
Maar voor nu geniet ik stilletjes voor en met hem, ik zit in gedachten naast hem op de tribune en verbeeld me zijn gejuich te horen. Ik bedenk hoe hij zal drinken uit het flesje cola, hoe hij op zal springen bij een doelpunt, ook al waant hij mij op zulke momenten mijlenver weg.         
Ik zie het als weer een stap dichter bij loslaten. En ook al gaat het niet snel, in de wereld van Niels en mij zijn tijd en tempo, anders dan bij anderen, niet zozeer van belang. 
Waar het om draait is een rustige tred naar zelfredzaamheid, een lange weg van loslaten en ruimte geven. 

Verhalen frequentie met ingang van 11 augustus a.s.

Wegens een even aanzienlijke als belangrijke uitbreiding van mijn beroepsmatige werkzaamheden, 
zullen de verhalen op mijn blog met ingang van maandag 11 augustus 2014, 
in plaats van dagelijks, elke week verschijnen op :

Dinsdag
Donderdag 
Zaterdag

Het spreekt vanzelf dat ik met evenveel enthousiasme en net zoveel hart en ziel zal blijven schrijven als jullie van mij gewend zijn.

Ook zal, zoals gewoonlijk, mijn vaste column op www.inharen.nl, om de week op woensdag online staan en zal ik mij als vanouds op Facebook blijven roeren.    




Annet

Ontroering (pap 2014)

"Hou mijn stok eens vast, dan pak ik de verrekijker."
Mijn vader zit met een bleke snuit, armen die veel te lang lijken en benen die knokig uit zijn veel te grote bermuda steken bij mij in Terhorne op een stoel waarin ie lijkt te verzuipen. Maar hij geniet. Zijn blik dwaalt over het Snekermeer, het meer dat zoveel herinneringen bij hem oproept. Hij houdt de verrekijker strak tegen zijn ogen, Pip drentelt aan zijn voeten.
"Pap je hebt een kruimel bij je mond", zeg ik en ik veeg voorzichtig een stukje cake van zijn lippen. "Annet, weet je nog, bij die boei...?" en hij legt de verrekijker even weg en wijst met zijn vinger naar de gele boei die vlak voor onze neus ligt. "Hier moesten we altijd gijpen, en ik maar roepen "hoofd naar beneden!". Weet je nog?" Hij kijkt zwijgend voor zich uit. 
"Ik heb zulke droge lippen, dat krijg ik van die medicijnen, heb je wat te drinken?" Even later hou ik het bekertje water met ijsklontjes voor zijn mond en kiep het een beetje. "Gaat het goed pap?"
Hij gunt zichzelf nauwelijks tijd om te drinken. Zijn hand grijpt alweer naar de verrekijker en nu zwenkt ie naar links. "Oh ja, en Goeingarijp, daar zijn we nog eens omgegaan en toen heb jij me gered want ik zat vast onder het zeil." Hij pakt mijn hand en drukt er langzaam een kus op. "Ja pap, ik weet het allemaal nog" zeg ik en ik droog met een tissue een glinsterend pareltje op zijn voorhoofd. 
Om 2 uur geeft ie aan even te willen liggen. Ik doe zijn schoenen uit en leg hem voorzichtig op het opgemaakte bed. "Pap als je heel even omhoog komt kun je op het meer kijken" zeg ik en ik duw wat kussens in zijn pijnlijke rug zodat hij door het raam de wedstrijdbootjes kan zien. Zijn ogen zijn nat. Met een schokschouderend "Je hebt hier een gouden plekje Annet" valt ie in slaap.
Als ik hem aan het eind van de dag weer heb thuisgebracht en hij me, zittend op zijn ziekenhuisbed heeft overladen met bedankjes, reis ik weer af naar Terhorne waar ik bij de plaatselijke supermarkt nog wat boodschappen doe.
Als ik het opschrift van deze fles cola zie krijg ik het heel even te kwaad ..........