"Weet je nog hoeveel we elkaar schreven vroeger?"
Janny zit bij me aan de keukentafel en we beleven een sentimental journey samen. "En dat ik als ik een brief van je had gekregen, moest wachten tot mijn moeder thuis kwam zodat ze hem voor kon lezen, want ik kon die hanepoten van je niet lezen..". Ze lacht haar aanstekelijke lach.
We spraakwatervallen, en halen anekdotes aan, kijken samen de fotoboeken door, lachen om de tijd die zo ver achter ons ligt, maar waarvan de herinnering nagalmt en wordt hervoeld in het heden.
Op mijn netvlies zie ik ons nog samen zeilen, de spanning voor de start "Janny, hoe lang nog?", het geschreeuw bij de boeien "ruimte!!", het hangen met je hele hebben en houwen op weg naar de eerste ton, het broodje peuzelen tijdens het wankele voor-de-windse-rak.
We vertrouwden blindelings op elkaar, stuurvrouw en fokkenist, een bijzondere kameraadschap.
"Ik heb nog heel veel brieven van je, allemaal bewaard, ik ga ze straks meteen zoeken".
De tijd tikt weg, nog zoveel te vertellen. "En weet jij nog, toen we dachten dat we ver vooraan lagen en bleek dat we een verkeerde baan voeren?" We stoten elkaar aan en zijn weer even het team van vroeger.
De verhalen rijgen zich aaneen, foto's van weleer worden kritisch bekeken. "Jee, wat een idioot kapsel had ik daar!" en "hoe zou het met de Dekkers zijn?"
Voordat ik haar uitzwaai en we afspreken contact te houden, weten we het na al die jaren zeker :
"het was een tijd met een gouden randje...."
Haren, september 1978: "Nee Annet, laat die beer maar hier, die hoeft niet mee".
Mijn moeder loopt af en aan met dozen en tassen die ze op de oprit neerzet. Mijn vader pakt de kofferbak efficient in, herschikt dingen en bestudeert ondertussen de autokaart. Ik bekijk op mijn kamer zwijgend welke dierbare spullen ik nog mee wil nemen, het huilen staat me nader dan het lachen.
Het besef van afscheid dringt steeds dieper tot me door. Ik pak de 19 jaar oude, grote versleten beer met de -tig keer verstelde voetzolen en het aangenaaide oor, kijk om me heen en fotografeer mijn slaapkamer in mijn hoofd.
"Zal ik ooit ergens anders dan hier gedichten schrijven, zal alles nog hetzelfde zijn als ik terugkom, zullen ze me niet vergeten?", ik stel mezelf de wereld schrijnende vragen.
En dan is het zover, ik verruil mijn veilige haven, mijn familie, mijn vrienden, Terhorne, en het gebaande pad voor een tolk- / vertaalopleiding in Zwitserland, want dat was wat ik van jongs af aan
wilde, schrijver en vertaler worden.
Met het houvast van de vele correspondentievrienden in Nederland die ik wekelijks in mijn belevenissen liet delen, een studie waar ik in opging, en nieuwe vrienden die ik maakte, werden het, na een weliswaar eenzame start, prachtige jaren die bepalend zijn geweest voor de rest van mijn leven....
Terhorne 1974: "Pak je me even aan, duw je me even af, gooi je mijn zeilzak even". De steiger was de plek waar veel gebeurde. Boten legden aan en werden losgegooid, zeilinstructies weerklonken over het water en moeders riepen hun kroost terug voor het eten.
Tijdens zeilwedstrijden van 'Onder Ons' stond er een rij klapstoelen met onze luidruchtige, maar oh zo betrokken supporters, verrekijker om de nek, glaasje binnen handbereik.
Ook was het de plek waar we kleine conflictjes bespraken, onze "Calimero" petjes voorzagen van elkaars namen, waar we onze prille liefdes verklaarden en onze initialen kerfden in het hout.
Lekker beschut achter het riet vonden we vooral 's avonds een stuk intimiteit. Dan werden gitaren gehaald, kropen we dicht bijelkaar op de koude planken en zongen we bij kaarslicht of volle maan "House of the Rising Sun" en andere kampvuurliedjes. Om ons heen kwaakten de kikkers en het water klotste monotoon tegen de oever onder ons, geluiden die we konden dromen.
De lichtjes van het rijtje zomerhuizen aan de overkant weerspiegelden in het meer en onze stemmen en ons gelach droegen ver over het water.
Vaak kwamen onze ouders voordat ze hun bed opzochten, nog even op het gezang af, gingen dan geruisloos bij ons zitten en neurieden zachtjes mee.
Toen de steiger na jaren werd vervangen door een nieuwe zag ik onze namen nog staan in het verweerde hout....
"Wat is het hier opeens donker in huis, is het licht uitgevallen?", Niels staat boven aan de trap, tast naar de leuning en loopt behoedzaam naar beneden.
"Nee he, hebben we nu alweer een stroomstoring mama, getver dan valt de kachel ook weer uit en ik heb het al zo koud, wat een ellende!". Lucinde komt van de wc de donkere woonkamer in en breekt haar nek bijna over een hond die zich ook niet meer kan orienteren. "Volgens mij moet je maar weer eens een mannetje laten komen, er is vast iets mis met de stroom in dit huis", pruttelt ze door. "Ja, altijd wat", vult Niels haar aan.
Als ik eindelijk de kans krijg om ook wat te zeggen, kermt er in de duisternis een hond onder mijn voet en stoot ik mijn kleine teen akelig hard tegen een tafelpoot waarvan ik de precieze locatie was vergeten.
"Nou het was misschien toch niet zo'n goed idee", zeg ik, jubelend van de pijn en wiebelend op 1 been. "Ik wilde jullie eigenlijk alleen maar even laten zien dat de Glow in the Dark cactus het doet, daarom heb ik alle lichten uitgedaan...".
"Sjonge jonge, mama, het is werkelijk niet te geloven, wat jij altijd weer bedenkt om ons op stang te jagen...".
Terhorne 1975:
"Aan de kant jongens, we willen hem even hier proberen", Siets en Jacob komen net van de steiger en hebben daar bij de rietkraag hun zelfgefabriceerde teutebel ettelijke keren zonder resultaat opgehaald.
Het is mooi weer, en ze waren vroeg op. Jacob's boot ligt al in het water, die van Siets gaat er zo in, Hans is het meer al op.
Vandaag gaan ze hun nieuwe materiaal uitproberen en oefenen voor de volgende wedstrijd. Hun fokkenisten zijn nog niet komen opdagen, maar dat geeft niet want eerst gaan de stuurmannen met het illegale kruisnet op strooptocht.
Het Vaurien hoekje achter de bosschages is een populaire hangplek in die jaren, mooi uit het zicht van de nieuwsgierige ouders en een prettig en beschut hoekje waar altijd wat gaande was. De Vauriens van Siets, Jacob en Hans lagen er op de wal of in het water, onder het dekkleed, met het zeil aangeslagen, of al helemaal opgetuigd. Eromheen verspreid lagen zeilen, vaak gereedschap om reparaties mee uit te voeren en altijd was er de nietaflatende humor van de heren, wat ons als een magneet naar het hoekje trok.
Vaak ook voegden vaders zich bij ons, oom Rijk die poolshoogte kwam nemen, 'Ouwe Dop" met zijn typerende droge grapjes, Willem die de hond uitliet, en zo werd de groep in het hoekje steeds groter en vielen we op den duur bijna in het water van het lachen.
Inmiddels zijn we achtendertig jaar verder en hebben we al een aantal mensen moeten loslaten, maar van de herinneringen blijven ze altijd deel uitmaken ......
"Oma snijdt het wel even, geef je bordje maar hier". Ik zit in de achterkamer van mijn oma Annie, aan de Parkweg in Groningen. De tafel is keurig gedekt met het familiebestek en twee porseleinen borden. Op een onderzetter midden op de tafel staan rode stoofpeertjes, een dekschaal met kruimige aardappelen en een schaaltje jus. Ze neemt mijn bordje over en gaat zorgvuldig met haar mes door het malse vlees heen.
Het huis ruikt heerlijk naar suddervlees en peertjes, de glimmende zwarte kachel snort en de kleine transistor radio speelt zachtjes. Alles is zo vertrouwd.
Het schilderij met het liggende meisje in het gras, de oude rookstoel bij de schoorsteenmantel, het dressoir met het bloemetjes servies, de ingelijste foto van de opa die ik nooit heb gekend, ik zie het allemaal voor me.
De logeerpartijen bij oma waren altijd een feest. Ik sliep op mijn vaders oude kamertje en kon uren kijken naar de grote langwerpige zwart-wit schoolfoto die boven mijn bed hing en waar hij op stond met een scheve pony.
's Ochtends kroop ik bij oma in het grote lits-jumeaux en kreeg een klein slokje van de diksap die altijd in een glaasje op haar nachtkastje stond. Dan nestelde ik me tegen haar aan en zongen we kinderliedjes en vertelde ze over vroeger, toen mijn vader en mijn tante nog klein waren. Ik luisterde ademloos naar haar verhalen en besefte toen nog niet dat ik ooit groot zou worden en haar zou moeten missen.
Met de geur van draadjesvlees haal ik haar telkens even terug.....
"Niet te geloven mama, hoe jij je opmaakt, lik je nu nog steeds aan dat oogpotloodje!", Sanne komt de badkamer in, gaat op de rand van het bad zitten en geeft me de volle laag. "Weet je eigenlijk wel wat voor bacillen je zo allemaal binnenkrijgt, echt smerig vind ik het!".
Ze trekt een vies gezicht en loopt hoofdschuddend weg. Ik probeer in de tussentijd gauw nog iets leuks van mijn make up te maken in de hoop dat ik straks de toets der kritiek zal doorstaan en geef al knutselend een gil naar de anderen dat ze moeten opschieten met omkleden voor het etentje.
Dan bedenk ik dat ik na lange tijd mijn contactlenzen maar weer eens in ga doen, dus ik peuter de siliconen uit het onhandige reservoiretje en na de eerste poging wurmen hangt de rechter contactlens slap onder mijn oog. "
Nee he, mama krijgen we dit weer, kun je het nu nog steeds niet, je hebt hem gewoon wegknipperd en nu bengelt ie aan je wang!" Sanne stuift de badkamer weer in. "Mama, iedereen kan het, behalve jij!" Ik kijk mezelf wat sukkelig in de spiegel aan. "Moet je nou eens zien, je hele make up is uitgevlekt, je kunt zo naar Halloween!" Bij de tweede poging schiet de contactlens tegen de kraan en de derde keer krijg ik hem er weliswaar in, maar zit ie dubbel. Op het moment dat ik de moed dreig op te geven, is het geluk met mij en blijft ie in mijn oog zitten.
"We kunnen gaan!" roep ik opgelucht en met rode ogen vanuit de badkamer.
In de woonkamer staan mijn drie bloedjes met de jas aan.
"Mama, waarom zit je ons altijd zo voor niks op te jagen, wij wachten al een half uur op jou.....!"
