Lieve lezers / vrienden,
Na 607 publicaties, op een oor na 70.000 pageviews en 3 jaar na het starten van mijn blog "Heden, Heimwee en Herinneringen", waarin ik mijn emoties en lotgevallen met jullie heb gedeeld, neem ik even een adempauze.
Een drukke baan, waar ik overigens erg van geniet, veel klussen in en om mijn huis en aandacht en tijd voor de mijnen laten momenteel weinig ruimte voor het drie keer per week bijhouden van een persoonlijk blog.
Op Facebook blijf ik als vanouds actief en mijn blog ga ik ook zeker weer hervatten.
Liefs,
Annet
Ik ben op zolder.
Het gek het ook klinkt, tussen de vele her en der neergelegde, tegen elkaar aangezette en neergepote spullen voel ik me thuis. Het meeste heeft geen enkele link met elkaar maar toch hangt over het geheel een mystieke deken van harmonie. Althans zo ervaar ik het.
De slordig dichtgevouwen verhuisdozen van mijn vader, waar hier en daar een stropdas uithangt, zetten me terug in de tijd en doen me beseffen hoe dierbaar alles me hier is op deze volgestouwde zolder.
De mand vol Pinkeltje voorleesboeken, de grammofoonplaten die ik nooit heb weggegooid,
campingspullen van Terhorne, ingelijste foto's van mijn oma's, boeken van de literatuurlijst van mijn middelbare school. Ik kan er geen afscheid van nemen. Ze horen bij mij.
Op de grond, achter het gordijn, naast de naaimachine en de tas met uitgeknipte patronen, ligt al tijden een map met vakantiefoto's uit een ver verleden dat soms voelt als een andere dimensie. Ik kan die map daar uittekenen. Er gaat geen bezoek aan de zolder voorbij of ik blader door de foto's heen en laat me mee deinen op de bewegende beelden die ik erbij op mijn netvlies krijg. Ook geuren komen binnen en geluiden dringen door. Waar is de tijd gebleven?
Ik ontkom er niet aan om me tegelijkertijd te realiseren dat er tussen de foto's in m'n handen en de vrouw die ik nu ben, een wereld van ontberingen en pijn ligt waardoor de onbevangenheid en het vertrouwen voor altijd uit mij lijken te zijn weggevloeid. De vrouw op de foto's wist gelukkig niet hoe haar pad zou gaan lopen. Zij stond vol overgave, lachend, trots en zonder enige reserves in het momentum, met haar man en haar drie kinderen.
Soms doet het kijken naar de foto's pijn, dan vraag ik me af "hoe zou het zijn geweest, als..". Nog steeds bekruipt me een gevoel van leegte, van falen bijna, als ik tijdens vakanties een traditioneel gezin zie. Zou dat knagende gevoel van binnen waar ik maar niet van af schijn te komen, ooit over gaan?
Me dunkt dat er door alle leden van het destijds vleugellam geraakte gezin in de tussenliggende periode genoeg mijlpalen bereikt, hobbels genomen en lansen gebroken zijn. Het is de hoogste tijd om dat gevoel van trots en vertrouwen dat ik zolang heb weggestopt weer naar de oppervlakte te halen, en liefdevol op te poetsen.
Als ik de foto's deze keer op hun plek terug leg is het alsof ze me een boodschap hebben meegegeven.
Annet
dansen
struikelen
vliegen
duikelen
liefde is
zoveel
klimmen
vallen
minnen
knallen
liefde is
zoveel.
Annet
Kwetsbaar kind
in oppermacht
opent ogen
geeft me kracht
raakt de snaar
van mijn bestaan
met zijn
hele wezen aan.
Annet
Als ik zie
hoe ze beweegt
of met een
zakdoek langs
haar lippen veegt
als haar vingers
spelen met een ring
of haar handen
schillen fruit
maak ik nu al
een herinnering
die mijn hart
omsluit.
Annet
Ik kijk naar je
met dezelfde ogen
als toen je
in mijn armen lag
de jaren zijn
voorbij gevlogen
sinds die
allereerste dag
soms kruipt de angst
in mij naar boven
dat ook ons pad
een einde kent
ik wil op alles
wat ik heb, beloven
dat ik ook,
lang daarna
nog bij je ben.
Mama
Ik zie
zoveel
in hen terug
herken
manieren
en gebaren
en als ik iets
zal willen
zeggen
zijn zij
mijn woorden
al aan 't praten.
Annet
Ze kennen
je hoogten
en je dalen
al je
verwondingen
en je falen
waar woorden
overbodig zijn
en groot doen
niet meer telt
verdriet
gedeeld wordt,
hoop en pijn
sprakeloos
verteld.
Annet
Ik hoor je
fluiten in de wind
je woorden
wuif je door de wolken
je stuift in
stofjes zon voorbij
maar ergens blijf
je toch verborgen
je bent alom
zonder te zijn
het went al soms
maar doet nog pijn.
Annet
"Hoi mama, zag je me?"
In het gezicht dat voor mijn autoraampje verschijnt neemt de 'baard in wording' een prominente plek in. En, eerlijk is eerlijk, hij ziet er ouder uit.
Ik zeg niet dat ik hem al een tijdje in 't vizier heb. Ook niet dat ik ongerust begon te worden omdat ie naar mijn idee langer onderweg was dan normaal. Hij hoeft niet te weten, hoe ik constant op m'n horloge kijk vanaf het moment dat hij telefonisch zijn wandeling naar huis heeft aangekondigd.
Ik ben trots op hem. Op hoe hij zich staande weet te houden vanaf 17 mei van dit jaar, in z'n eigen bedoeninkje. Op momenten dat ik de was kom brengen, of een boodschapje achter de deur zet waar ie zelf niet meer aan had gedacht, zie ik hem redderen. Dan is het "Mama, ik heb de vuile was allemaal in de wasmand gestopt, en de ramen op kantelstand gezet, wat jij zei, en voor morgen heb ik nog eten, en daarna niet meer, maar dat heb ik opgeschreven, kijk maar". En dan komt er een afgescheurd velletje lijntjespapier tevoorschijn waarop vreugdedansende letters een boodschappenlijstje vormen.
Tijdens mijn evaluatiegesprekken met de zorginstelling is inmiddels gebleken dat Niels het met iedereen goed kan vinden, en dat het in zijn opgeruimde appartement een zoete inval is voor de begeleiders van Team 1. Ze koken samen met hem, helpen hem z'n huis schoon te houden en spelen af en toe een potje poolbiljart in z'n hobbykamer. En geen avond is compleet als Niels niet zijn waxinelichtjes op batterijen aan heeft, want het is en blijft een gezelligheidsdier.
Als ik hem deze avond in m'n auto tegemoet rij zie ik hem in de verte al lopen. Op het trottoir, vlak langs de heggen en hekjes van de Parallelweg. Precies zoals hij het heeft geleerd door anderhalf jaar lang wekelijks deze route af te leggen. Ik heb m'n auto een zijstraatje in gereden en kan hem nog net zien terwijl hij de Schoolstraat oversteekt. Hij heeft geen idee dat ik om de hoek sta.
Terwijl ik naar hem kijk denk ik terug aan al die uren dat hij dit traject heeft leren dromen. Tegel voor tegel, hegje na hekje, seizoen na seizoen, om dit te kunnen. Voordat hij oversteekt loopt hij eerst een stukje de straat in, zodat ie goed zicht heeft op het verkeer van beide kanten, en loopt dan kaarsrecht naar de overkant van de straat. Bijna als een robot.
Als hij de andere kant bereikt heeft en zijn voeten de trottoirband raken, schiet ik even vol.
Dan verlaat ik het zijstraatje, rij hem tegemoet en prijs me gelukkig met wie hij is en hoe hij zich blijft ontwikkelen.
Annet
Tussen
vandaag
en morgen
liggen zeeën
nog
van tijd
raadsels
diep verborgen
redenen
en spijt
tussen
vandaag
en morgen
is de nacht
mijn poort
nader ik
het licht
als de ochtend
gloort.
Annet
Zoveel nog
om voor te gaan
zoveel deel
om van te zijn
nergens wil ik
lijnen trekken
grenzen zijn er
niet voor mij
waar mijn stroom
haar bedding heeft
grillig, groots,
genadeloos
komen al mijn
lijnen samen
't is het pad
waar ik voor koos.
Annet
Heerenveen calling Arnhem.
"Ja hai met mama, willen jullie het laatste weekend van augustus vrij houden?" De hoorn aan de andere kant stoort heel even en dan hoor ik mijn dochter zeggen "James, ama is aan de telefoon". "Amaaaaa!" klinkt het op de achtergrond. In gedachten zie ik zijn koppie voor me, met die blik in de ogen die ik zo herken van haar toen ze net zo klein was als hij. Het blijft fascinerend om je kind gespiegeld te zien in je kleinkind. Soms herken ik zomaar opeens een gebaartje, een oogopslag, de stand van zijn hoofdje. Dan voelt het alsof ik hem al kende voordat ie ueberhaupt was geboren. Het vertrouwde in hem en aan hem ontroert me, telkens weer.
"Wanneer is dat dan mama, en wat gaan we doen?" Sanne heeft blijkbaar James de telefoon ontfutseld en toont zich nieuwsgierig naar mijn plan.
"Het leek me gezellig om weer eens met z'n allen een lang weekend weg te gaan, dus ik heb een 8-persoonshuisje gehuurd op De Huttenheugte" antwoord ik enthousiast. En Oma Mieke gaat ook mee!"
Even is het stil, dan begint Sanne te praten. "Oh mama, dat vind ik leuk, net als vroeger! Jaaa, ik weet het nog mama, toen Niels en ik klein waren en papa er nog bij was dat we daar vaak heen gingen, en toen ben ik nog eens uitgegleden in het het tropisch zwembad en jij las ons elke avond voor uit Pinkeltje. Ik kan het me nog goed herinneren. En oma Mieke ging toen ook wel mee en 's avonds deden jullie de open haard aan en dan mochten we langer opblijven en dan deden we een spelletje met z'n allen." Terwijl zij spraakwatervalt denk ik terug aan al die keren, inmiddels ruim twintig jaar geleden, dat we met een volgepakte auto en twee kleine kinderen naar De Huttenheugte trokken voor heerlijke weekendjes en midweekjes. Waar blijft de tijd, en wat is er in de tussentijd niet allemaal gebeurd.
"Oh mama, ik heb er echt zin! Ik ga meteen vragen of Robert vrij wil nemen van zijn werk en ik maak dan wel een dag mijn lasagne specialiteit. En mama, neem jij de bolderkar mee voor James, en volgens mij hebben ze daar ook een kinderboerderij!"
Ik word blij van haar enthousiasme. "Nu moet ik neerleggen mama, want James moet in bad."
Even later belt mijn moeder. "Oh Annet, ik heb al even op m'n laptop gekeken, het kwam me allemaal nog bekend voor. Ik vind het zo'n leuk idee, alles komt weer boven. Ik verheug me er enorm op! Ik mag dan wel niet meer zo mobiel zijn als vroeger, ik geniet nu net zoveel als ik rustig op het terrasje zit en jullie om me heen heb".
De Huttenheugte, the next generation. Nog drie nachtjes slapen.
Annet
Zolang ik
je ken
verleg jij
mijn grens
want al
wat ik was
of had
willen zijn
is langzaam
gegroeid
naar een vorm
van geluk
die ik zonder
jouw zijn
nooit had
gekend.
Mama
"Mama, ik ga m'n baard laten staan!".
We vieren samen vakantie in Terhorne en Niels komt terug uit het washok.
Het is fijn om weer even met z'n tweetjes te zijn. Want ik mis hem en zijn vaste riedeltjes sinds hij het huis uit is. Zijn verhalen met de lange aanloop, zijn sport-weetjes die hij continu met me wilde delen, zijn "mama, hebben we nog wat lekkers?", en niet te vergeten zijn quasi betweterige houding richting Lucinde waarmee hij haar met grote regelmaat totaal over de rooie joeg. Dat alles, en meer, heb ik de afgelopen twee maanden gemist.
En nu, drie weken lang, heb ik hem weer even voor mezelf. En het voelt goed. Het geeft me rust dat ie even weer onder mijn vleugels kruipt, dat ik me gedurende drie weken niet meer dagelijks hoef af te vragen of ie misschien in zeven sloten tegelijk loopt en of de begeleiding wel zal signaleren als het niet goed met hem gaat. Al die muizenissen hebben zich de afgelopen tijd in m'n hoofd genesteld, en maalden daar, en maalden.
En nu opeens, hier aan de rand van het Sneekermeer, is die vermoeiende gedachtencarrousel in mijn hoofd tot stilstand gekomen, en kan ik eindelijk de wind weer horen, de golven die op het talud slaan, de koeien in de verte.
Ik merk aan hem dat ook hij zich moeiteloos en met zichtbaar plezier aanpast aan het oude patroon.
Terwijl het koffiezetapparaatje in de caravan pruttelt en het bed weer is omgebouwd tot tafel zie ik hem buiten keurig zijn handdoek over het wasrekje hangen met het washandje netjes ernaast. Zo is Niels, alles op orde, geen chaos, geen bende.
Hij neemt alle tijd om zijn toilettas weer in het kastje in de voortent te zetten en komt dan glunderend de caravan in waar ik zijn brood aan het smeren ben.
"Mama, vind je het goed? Maarten en Stefan hebben ook een baard en snor. Ik denk dat het bij mij best wel zal staan en ik zie er dan ook wat ouder uit, want dat wil ik graag. En mama, ...... dan krijg ik ook nog eens eerder verkering!" voegt hij er met een 'big smile' aan toe en laat zijn rechterhand triomfantelijk over de zachte zwarte haartjes onderaan zijn kin glijden.
Terwijl hij me met z'n liefste gezicht aankijkt zie ik in een flits opeens de man voor me die hij wil zijn.
"Ja hoor Niels, ik vind het een goed plan!"
Annet
Ik heb
de stilte
weer gevoeld
en tintels
dauw
geproefd
ik trad
weer binnen
in mezelf
en zag
hoe alles
is bedoeld.
Annet
Wat bedoel
ik toch
met 'later'
waarom
spreek ik
steeds van 'als'
'k wil geen
voorwaarden
meer stellen
ik wil niet
wachten
op een kans
ik wil vandaag
de streep
gaan trekken
tussen nu
en al dat 'later'
ik ben klaar
met dat
gewacht
het is tijd
om nu te starten.
Annet
"Ik sta bij de poort, haal je me op?"
Haar stem verraadt stille blijdschap, zoals alleen ouderen dat kunnen laten doorklinken in de melancholie van woorden. Ik deel haar blijdschap, ben blij met haar en voor haar.
Want hoeveel jaren zijn we al niet in de ban van deze bijzondere plek? Dit dorp dat een niet aflatende aantrekkingskracht heeft van generatie op generatie en waar elk bezoek een thuiskomen is.
Tegenwoordig is het een unicum als mijn moeder bij ons aanwaait in Terhorne. Ze komt nl moeilijk op gang 's ochtends en haar hartfalen ondermijnt haar in alles en maakt haar onzeker en met grote regelmaat ook verdrietig. Want ze kon vroeger zoveel, en ze draaide d'r hand nergens voor om.
Hoe anders is het nu. De tachtig jaren die ze ondertussen telt hebben hun sporen achtergelaten. Rimpels van zorgen en een gestel dat niet elke dag meer even smeuïg loopt, ze heeft het er soms moeilijk mee. "Oud worden is niet leuk Annet"; het raakt me elke keer weer als ze dat zegt.
Maar vandaag is anders, want voor vandaag heeft ze zich helemaal opgeladen, is ze vroeg naar bed gegaan en al bijtijds opgestaan om alles uit de dag te halen. Een dagje Terhorne om de accu weer op te laden en aan terug te denken als ze weer alleen op haar balkonnetje in Groningen zit met het sleepje ganzen voor de deur in het plantsoentje en de buurman die zijn hand opsteekt.
Ik pak mijn vouwfietsje en spring op de pedalen. Ik vind het fijn dat ze er is.
Op de parkeerplaats zie ik haar rode autootje vanuit de verte al staan. Als ik aan kom fietsen stapt ze net uit. Het gaat moeilijk, maar ze houdt zich vast aan het portier en duwt zichzelf met veel inspanning omhoog. Weer denk ik "ik ben blij dat ze er is".
Ze draagt een lichte broek, sportieve instappertjes en ik zie een randje van een dikke elastieken kous. Om haar schouders hangt losjes een pastelgroen windjack en een witte tas bungelt langs haar heup.
Het is alsof ze nooit is weggeweest.
"Hai mam, fijn dat je er bent!" en ik geef haar een kus.
Annet
Maandagavond 11 juli 2016.
"Ik ga even naar Terhorne. De wind wakkert aan. Ik wil kijken hoe de tent erbij staat".
Op zulke dagen, als de wind onvoorspelbaar is word ik onrustig. Dan wil ik mijn materiaal checken, net als vroeger. Waren het in mijn jeugdjaren de stagen van mijn schakel die bij harde wind onheilspellend klapperden tegen de aluminium mast, het dekkleed dat aan de zijkanten los woei, of tijdens zeilevenementen m'n trailer die dreigde door de wind aan de rol te gaan, tegenwoordig zijn het de scheerlijnen en het tentdoek van mijn voortent die ik wil controleren. "Zorg goed voor je materiaal" ik hoor het m'n vader nog zeggen. Ik heb nooit anders gedaan.
In gedachten ga terug naar de ontelbare keren dat ik in de stromende regen m'n zeilboot aftuigde, de zeilen te drogen hing in de voortent van mijn ouders en vervolgens zonder een droge draad aan mijn lijf het zware van regen doordrenkte dekkleed over het dek van mijn boot drapeerde en met ijskoude vingers het touwwerk vastreeg.
Pas als m'n boot onder dek was en de zeilen verzorgd waren stroopte ik in de voortent van mijn ouders mijn natte kleding af en trok bibberend en met stijve verkleumde vingers droog goed aan. Ik wist niet beter. Dat is hoe ik ben grootgebracht, met zorg voor mijn materiaal, zoals mijn vader het me heeft ingeprent.
Nu mijn schakel verleden tijd is en ik sinds kort weer een voortent heb slaat de 'materiaal zorg' in alle hevigheid toe. Staande pal aan het talud van het Sneekermeer, bij harde westenwind vol in de vuurlinie, kunnen mijn caravan en voortent het zwaar te verduren krijgen. Dan is er voor mij geen houwen meer aan, dan moet ik er naartoe, zoals nu. Gelukkig woon ik maar krap een half uurtje rijden van Terhorne.
Terwijl ik haastig mijn autosleutels pak schiet Lucinde haar jas aan. "Mama, ik ga mee, Pokemon vangen onderweg".
Vijf minuten later rijden we de oprit af, elk van ons in haar eigen gedachten verzonken.
In Terhorne zien we, als we de camping oprijden, de schuimkoppen op het meer staan. Eenmaal bij onze plek aangekomen slaan de golven over het talud en jagen grote schuimvlokken elkaar op.
Ik hoor gierende stagen en zie in de verte ter hoogte van het Prinses Margrietkanaal een motorboot heen en weer dansen. De lichtjes op het Starteiland roepen herinneringen op aan vervlogen tijden. Ook daar aan de steigers zullen de boten flink tekeer gaan, schiet door mijn hoofd.
Terwijl Lucinde met haar telefoon op Pokemonjacht is, check ik met opbollend windjack scheerlijnen, haringen en rubbers. Ik wurm me tussen de rits door de tent in en controleer de stangen en het doek. In de caravan voel ik of het dakraampje goed sluit en of alle andere ramen dicht zijn.
Na een laatste rondje om caravan en voortent zoek ik Lucinde op en laat nog 1 keer de vertrouwde geluiden van wind en water tot me doordringen.
Verleden en heden omarmen elkaar deze avond.
Annet
En als ik me
dan afvraag
wat was
de grootste les
voor mij
waarvan
leerde ik
het meest
dan was dat
toch
dat ik
bij alles
wat ik deed
of zei
steeds
kwetsbaar
ben geweest.
Annet
Ik wil je
nog zo graag
benoemen
de klank
van "papa"
in m'n hoofd
dat woord
dat zo vaak
rond blijft zoemen
dat niemand
ooit nog
van me hoort
soms zeg ik het
als ik
alleen ben
en niemand
om me lachen
kan
dan spreek
ik het uit
met heldere stem
en verbeeld me
je aanwezigheid
dan.
Annet
'k Heb de wind
weer in de zeilen
en de billen
op de rand
elke boei
is te bezeilen
elke koers
weer in de hand.
Annet
Ik leg ze neer
en spreid ze uit
ik fluister
als een kind
ik lepel klanken
uit mijn geest
tot ik de
rijmlijn vind
pas als de nacht
de ochtend kust
en slapen
niet meer gaat
dan is mijn beker
weer gevuld
en hebben woorden
een gedicht gemaakt.
Annet
Als ik
melancholisch ben
kruip ik
in herinnering
ruik ik geuren
die me dwingen
terug te gaan
naar het begin
en de stemmen
kan ik horen
en de mensen
hou ik vast
en ik voel
de warmte stromen
alsof het
gister was.
Annet
Laat me zien
wie je bent
laat je hart
tot me spreken
laat je ogen
me filteren
tegen de zon
want als ik voel
wie je bent
in de kern
van je wezen
dan zal ik
me geven
dan raak je
mijn bron.
Annet
Je hebt het geflikt. En man, wat ben ik trots op je!
Je hebt laten zien dat jouw groei en ontwikkeling niet van mij afhankelijk zijn. Dat je kunt wennen aan een nieuwe omgeving, met nieuwe mensen, nieuwe impulsen.
Nadat je ruim een jaar lang wekelijks de route van jouw toen nog in aanbouw zijne appartement naar je ouderlijk huis hebt afgelegd, je gaandeweg elke oversteekplek op de drukke route onder begeleiding hebt eigen gemaakt, kan ik je nu met een gerust hart zelfstandig naar huis laten lopen. En weet je, ik sta niet eens meer te stressen als je onverhoopt op je laat wachten. Want ik weet dat je het kunt. En wat nog veel belangrijker is: JIJ weet ZELF dat je het kunt. Wie had dat gedacht!
Dit zijn de vruchten die we plukken, dit is de oogst die we binnenhalen na al die jaren van voorbereiding, waarin wanhoop meer dan eens de kop op stak, maar waar uiteindelijk mijn rotsvaste vertrouwen in mogelijkheden en kansen voor jou altijd weer de overhand kreeg. Zo zijn we gegaan, en zo blijven we gaan, stapje voor stapje, in jouw tempo, met onder jou het vangnet dat ik zolang mogelijk voor je vast zal blijven houden.
Niels, er staat nog zoveel moois met je te gebeuren, zoveel deuren zullen nog voor je opengaan, zoveel meer mensen zullen jou nog leren kennen en van je gaan houden, zoals ik van je hou.
Het wordt al zo vertrouwd, jouw afgesproken telefoontje 's avonds rond half 11 : "mama, ik lig nu in bed, ik heb brood gesmeerd voor morgen en m'n kleren liggen klaar, welterusten, tot morgen". Elke avond klinken die woorden als muziek in mijn oren. We zijn vlak bij elkaar, maar toch laat ik je nu vrij, opdat jij aan de wereld kunt wennen en de wereld aan jou om uiteindelijk de ingeslagen weg ooit te kunnen vervolgen zonder mij.
En als ik dan 's avonds in het stille huis naar bed ga, en de deur van je oude kamer, die nu leeg en kil is, open zie staan, dan word ik overspoeld door een mengeling van melancholie en trots.
Man, wat ben ik trots op je!
Mama
Ze hebben
gestreeld, gevormd
en gedragen
geheeld, getroost
beschermd en omsloten
hoe oud ik ook word
ik lees hun verhaal
in de lijnen is
mijn leven gegoten.
Annet
Nu de wateren
kalm zijn
en de horizon
gloort
nu de zon
zich een weg
door vertwijfeling
boort
nu leg ik mijn boot
vol tevredenheid vast
want ik vond de baan
die het best bij me past.
Annet
We zijn
elkaars geschiedenis
al zolang
met elkaar verweven
en zelfs de
zeeën tussen ons
hebben die band
nooit opgeheven.
Annet
Ik zie nog steeds
het kind in haar
ik voel haar handje
in mijn hand
ik vlecht weer staartjes
in de morgen
en geef haar schepjes
vol met zand
ik zie nog steeds
het kind in haar
ook als mijn hoofd
wel anders weet
mijn hart wordt zoveel
meer gewaar
en zorgt ervoor
dat ik niets vergeet.
Annet
Ik hunker
naar kusten die
nooit zijn ontdekt
naar stranden
met schelpen
die niemand
nog kent
naar rivieren
waar rotsen
de bedding
verplaatsen
zo zoek ik
steeds weer
naar het eeuwige
raadsel.
Annet
Het is zo bijzonder
dat hij kijkt
naar mijn wereld
dat hij loopt
op de plekken
waar ik zelf ooit verkeerde
als hij lacht naar de
eenden met zijn handjes
gestrekt
dan is in mijn hart
de ontroering gewekt.
Annet
Wezenloos
op zoek naar
woorden
tastend
naar betekenis
in m'n hoofd
haar stem
nog horen
maar weten
dat ze er
niet meer is
wezenloos
op zoek naar
woorden
wadend
in een niemandsland
geraakt door
zoveel slotakkoorden
draag ik
haar woorden
in m'n hand.
Annet
Ik ontmantel,
draai en kantel
pirouetten
om m'n as
zweven, tollen,
leven, dollen
ik ben terug
bij wie ik was.
Annet
In het huis
zonder geluid
waar geen stemmen
echo's maken
waar de stilte
hoorbaar wordt
en de leegte
mij kan raken
dwaal ik rond
als nieuwe gast
door de kamers
leeg en kaal
mis ik alles
wat er was :
mijn kind'ren
en hun verhaal.
Annet
Ik zie de jaren
in je huid
en je leven
in je ogen
daar waar zoveel
heeft gebruist
is de kalmte
nu gekomen
elke keer
als ik bedenk
hoe het zijn zal
zonder jou
voel ik leegte
diep van binnen
en een
eindeloze kou.
Annet
Je dikke haar,
het kuiltje
ik ben er alweer
aan gewend
je wimpers
en je gave huid
je snelle tred
en je flapuit
zo ver
en zo dichtbij
ik wil het
graag vergeten
maar elke keer
als we hier zijn
word ik
van binnen
opgevreten.
Mama
"Mama, ik moet om 17.45 uur op de barbecue zijn. Hoe laat kom je me halen?"
Met gevaar voor eigen leven slinger ik op m'n fiets met de telefoon aan mijn oor. Niet echt handig als je al haast heb. "Niels, ik kom net van kantoor, ik moet opschieten want ik heb een afspraak bij de kapper. Voor verven en knippen. Ga maar even iets voor jezelf doen, ik leg nu neer".
Ik wurm met 1 hand mijn telefoon in mijn fietsmandje, grijp met 2 handen mijn stuur vast en kan nog net op tijd een kuil in de weg omzeilen. Vol gas naar de kapper.
Ik gier de bocht om en rij het terrein van de kapsalon van vriendin Fokje op. Daar hangen de klanten er ondertussen met de benen uit. Immers het is vrijdagmiddag. Gelukkig ben ik snel aan de beurt. Terwijl ik naar een stoel word gedirigeerd en het blubsietje voor mijn haarkleur wordt klaargemaakt vertel ik dat ik redelijk onder tijddruk sta vanwege Niels zijn barbecue.
Als ik eenmaal als een soort vogelverschrikker, met m'n hoofd voor bruine blubber en lapjes zilverfolie in de stoel zit bel ik Niels om te zeggen dat ie niet in paniek moet raken, maar dat ik even wat vertraagd ben. Aan de andere kant van de lijn hoor ik een diepe zucht. "Mama, straks kom ik te laat, ben je wel op tijd, mama? Ik loop wel vast naar beneden." Ik kijk naar mezelf in de spiegel. " Nee, dat kan echt niet", denk ik hardop. Ik begin hem nu toch echt te knijpen.
"Fokje, ik moet weg, ik kom straks wel terug" zeg ik gedecideerd en ik sta op en loop met een hoofd vol blubber en zilverfolie, met de kapperscape en handdoek nog om, richting de deur. "Mens, zo kun je toch niet op de fiets?!" roept ze me nog na en ze trekt de cape en de handdoek van m'n schouders. Ik spring op m'n fiets en staande op de pedalen dender ik naar huis. Ik voel de natte kledder op m'n hoofd.
Daar aangekomen draai ik net iets te strak om de dennenboom op de hoek van de oprit en neem de halve boom mee. Nadat ik ben afgestapt manoeuvreer ik met m'n fiets langs de auto en de caravan en druk onder de carport m'n voorwiel met kracht de fietssteun in. Terwijl ik de naalden uit m'n haar peuter, koekeloer ik nog gauw even in de brievenbus en hengel er wat post uit. Gelukkig staat de bovenkant van de voordeur open en kan ik met 1 hand de klink aan de binnenkant kantelen.
Eenmaal in huis gris ik mijn autosleutels van de sidetabel en tracht nog iets van een haastig conversatietje te voeren met Lucinde die mij hoofdschuddend zit aan te kijken. "Wat ben jij nou aan het doen? Weet je wel hoe je eruit ziet?"
"Ik moet er als een haas vandoor, Niels heeft een barbecue van de voetbalclub en hij moet er om kwart voor 6 zijn!" woordenwaterval ik . "Oh, dat haal je nooit", mompelt jongste bloedje met een grijns terwijl ze me van top tot teen bekijkt en stikt van het lachen. Met m'n schoudertas in m'n kielzog draaf ik de deur weer uit en race in m'n auto naar Niels zijn huis.
Hij staat al voor de deur te wachten en is druk in gesprek met z'n begeleidster. Ik ben opeens helemaal vergeten hoe idioot ik eruit zie met een hoofd vol blubber en de wereld zilverfolielapjes dus ik stap doodleuk de auto uit om Niels over de weg te helpen. Ik zie de mondhoeken van de begeleidster uitbundig krullen. "De eerste indruk is een daalder waard", zou mijn vader gezegd hebben...." Mama, je ziet er wel een beetje raar uit. Het is zeker nog niet klaar....?"
Vervolgens koers ik volle kracht vooruit naar de locatie van de barbecue, zet Niels af en stuiter een kwartier later de kapsalon weer binnen.
"Waar waren we gebleven?"
Annet
Zet me
tegen het licht
filter
mijn onzekerheden
verklaar
mijn kwetsbaarheid
doorgrond
m'n kracht
en zuiver
mijn geweten.
Annet
Laat mij klein
als jij zijn
op m'n tenen
voor 't raam
regendruppen
tellen
zonnestralen
vangen,
spinnetjes
bevrijden
groot zijn
dat komt
later wel
laat mij
nu nog
naar je kijken.
Oma
Ik had
mijn dromen
geparkeerd
op wolken
weggezet
voor later
om als
de tijd daar
rijp voor was
mijn vlieger
ze te laten
halen.
Annet
De stormen
waren talrijk
en golven sloegen
op mijn dek
ik hoosde tot ik
spierpijn kreeg
en krampen
in mijn nek
en nu de baren
gekalmeerd
en de wind
op luwen staat
lig ik heel
rustig aangemeerd
omdat elke storm
weer overgaat.
Annet
"Het is niet altijd even makkelijk...." staat er op de kaart die Lucinde me in de handen drukt op het moment dat Niels en ik na een vermoeiende terugreis uit Londen onze rolkoffertjes de woonkamer in manoeuvreren.
Het is 8 mei 2016, 21.00 uur, moederdag op de valreep.
Ik zet mijn koffertje aan de kant, geef Pip een aai en wikkel mijn jongste bloedje in mijn armen.
Dan kijk ik naar de kaart in mijn handen.
Het is de raarste tekst op een moederdagkaart die ik ooit heb gekregen.
Vers in mijn geheugen staan nog de lieve kaartjes met hondjes, hartjes, veertjes en poezen.
Nee, dit jaar wordt er uit een geheel ander vaatje getapt.
De tekst op de buitenkant van de kaart is al dubieus, maar als ik het karton openvouw is de binnenkant bijkans nog hilarischer.
Ik lees : "ik vond het zo saai om alleen een bloemetje te geven, dus ging ik maar een keer voor iets anders. Maar aangezien ik nog geen 18 ben mocht ik geen alcohol halen, dus vandaar de 0,0% Radler. Oh ja, je bent een hele lieve moeder, best hip, maar soms kun je ook vervelend zijn. Maar ik houd wel veel van je. En later als ik super rijk en succesvol ben, neem ik je wel mee naar Egypte om die driehoekige gebouwen te bekijken, maar nu kan dat nog niet want zoveel verdien ik niet bij de Poiesz. Maar goed, ook al is moekesdag al bijna voorbij, wens ik je toch nog een leuke moekesdag. Ik houd van je, ook al laat ik het niet altijd merken. Oh ja, en ook een beetje een fijne vaderdag, aangezien je eigenlijk m'n moeke en vader in 1 bent. Love u xxx"
Al lezende zie ik dat er binnenin de kaart, tussen de hanenpoten, voorgedrukt, "veel sterkte" staat. Blijkbaar was jongste bloedje dat ook opgevallen, getuige het tekstvervolg :
"PS; ik wist niet dat er "veel sterkte" in stond, dat zag ik later pas.
PSS : er liggen perenijsjes in de vriezer.
Adios Amigo"
Hoe vaak ik ze ook achter het behang wil plakken, los nog van wat ze te pas en te onpas uitkramen, wat voor smoezen ze ook bedenken om hun handjes NIET te laten wapperen, ze blijven de zuurstof van mijn bestaan.
Annet
Ik hou mijn hand
hoog in de lucht
en voel
je hartje kloppen
mijn vingers
open ik ...... en dan
kan niets
jouw vlucht meer stoppen
Mama
Gisteravond 23.00 uur.
"Mama, blijf bij me. Ik krijg een pijnaanval!"
Lucinde is net naar beneden komen strompelen, bleek en ellendig. Haar kleding heeft ze ongecontroleerd losgeknoopt, haar riem bengelt langs haar benen, het dikke blonde haar waar ze zo trots op is hangt als een gordijn voor haar gezicht. Ze heeft haar handen om haar buik geslagen en haar gezicht is vertrokken van pijn.
Ik vang haar op onderaan de trap en laat haar op me leunen. Zwijgend bereiken we voetje voor voetje het toilet. Binnenin mij rinkelen alarmbellen. Ik had ze al een een tijdje niet meer gehoord. Hoopte heel stilletjes dat ze voorgoed zouden zwijgen. Dat we die rust, die echte rust die ontspant, heelt en zuivert, weer terug zouden krijgen.
Soms denk ik wel eens dat het gevoel van angst en onmacht dat zich in september 2014 in ons heeft genesteld misschien wel eens nooit meer over zal kunnen gaan. Elke vezel in mijn lijf staat ook nu weer op scherp. Net als al die andere keren dat haar darmen als gevolg van de zware chemokuren buitenproportioneel gingen krampen.
Terwijl zij, bijna in trance, met gesloten ogen, de haar aangeleerde ademhalingsoefeningen doet om de pijngolven op te vangen, leg ik als op de automatische piloot telkens kletsnatte doeken op haar oververhitte buik. Ondertussen staat de toiletvloer blank van al het gemorste water en liggen haar uitgetrokken kleren er middenin. Maar het kan me niets schelen. Het enige dat ik kan denken is : "laat het gauw voorbij zijn".
Als ik het vermoeden heb dat ze even alleen kan zijn sprint ik naar de keuken en druk razendsnel twee Ibuprofens uit een strip die daar op een vaste plek ligt. Terwijl ik terug race zie ik in mijn ooghoeken Pip op de vide met zijn koppie scheef naar me staan kijken. Ook hij kent dit ritueel inmiddels en is uit voorzorg maar vast naar boven gegaan.
Om 00.30 uur begint ze te klappertanden. In deze fase heeft ze het ijskoud. Ik leg een deken op de bank, ondersteun haar naar de kamer, dek haar toe en maak een kruik. Het zijn handelingen die ik kan dromen. Die gaan nooit meer uit mijn systeem.
Om 01.30 uur zie ik haar wimpers bewegen en haar ogen open gaan. Haar verkrampte handen en voeten ontspannen, de kleur komt terug op haar gezicht.
"Mama, wil je een appeltje voor me schillen?". We zuchten als uit 1 adem. Het is voorbij.
Om 02.45 uur zijn de stille getuigen van de pijnaanval aan kant en doe ik de lichten uit.
Nog even en de zon komt op.
Annet
Kijken
door jouw ogen
weten
hoe je denkt
voelen
wat je raakt
wat je triggert
wat je remt
'k wilde weten
wie je was
puzzelstukjes
op hun plaats
maar jouw geluk
laat zich niet passen
want jij slaat
je eigen maat.
Mama
Zijn blad
ontvouwd
zijn groen
vertrouwd
zijn nerven
kunnen mij
verstaan
daar gaat
mijn zoon
twijg
van mijn boom
en straks
komt daar
de bloesem aan.
Mama
"Mijlpalen zijn er om bij stil te staan en gevierd te worden."
Deze stelling maakte onderdeel uit van mijn eigen opvoeding en ik heb op mijn beurt getracht mijn kinderen ermee groot te brengen.
Sommige mijlpalen staan voor afsluitmomenten, weer anderen luiden een nieuw begin in. Maar wat ze altijd met elkaar gemeen hebben is dat ze steevast gepaard gaan met emoties, en gevoelens van trots en overpeinzing. Vele mijlpalen passeerden inmiddels de revue, eerst in mijn eigen leven, en later in het leven van en met mijn kinderen.
Zo haalde Sanne zonder doublures haar VWO diploma en vatte ze het plan op om het ouderlijk huis in Heerenveen te verlaten en in Amsterdam te gaan studeren. Deze mijlpaal vierden we op haar verzoek met zijn tweetjes in Londen. Het waren mooie en memorabele dagen waarin ik symbolisch afscheid nam van het kind dat ik had grootgebracht en mijn hart opende voor de jong volwassene in wie ik alle vertrouwen had dat ze sterk genoeg zou zijn om haar eigen koers uit te zetten.
In maart 2015 kregen we in het UMCG te horen dat Lucinde na een loodzware strijd van ruim een half jaar een grote voorsprong had opgebouwd ten opzichte van de lymfklierkanker die haar te grazen had willen nemen. Wat waren we gelukkig en wat was het een mijlpaal. Toen ik haar vorig jaar vroeg hoe ze dit 'moment der momenten' wilde vieren, wist ik het antwoord eigenlijk al.
Immers, toen de 'nachtmerrie-diagnose' ons in september 2014 had murw gebeukt en wij na uitleg van het hele behandelplan woordeloos en verdwaasd in de leegte van elkaars ogen keken, kon ik alleen maar uitbrengen : "als alles achter de rug is, en je bent weer beter, wat zou je dan willen?" En toen antwoordde ze, met een blik waarin alles omsloten lag wat een moederhart doet bloeden : "mama, als ik beter word, wil ik heel graag met jou naar Londen". En ze werd beter en we gingen naar Londen en we vierden het leven.
En nu bereikt Niels een mijlpaal. Na jaren in vertwijfeling geleefd te hebben over hoe ik hem met zijn verstandelijke beperking een volwaardig leven kon laten leiden en tegelijkertijd een vangnet kon bieden dat hem zou beschermen en waarbinnen hij zou kunnen gedijen en groeien heb ik de juiste organisatie weten te vinden. Het voelde als thuiskomen. Het was weliswaar een lange, moeizame zoektocht, maar per slot van rekening gaat het om het resultaat. Met ingang van 17 mei a.s. verlaat ook Niels officieel het ouderlijk huis en gaat begeleid wonen op nog geen 15 minuten loopafstand.
Nadat ik hem eerst had uitgelegd wat een 'mijlpaal' is, hoefde hij voor deze ene keer niet eens lang na te denken toen ik hem vroeg hoe hij deze wilde vieren."Mama, ik wil al zo lang een Harry Potter reis maken. Mama, mag het? Ga je mee?"
Aldus gaat geschieden. Tussen alle verhuisperikelen door reizen Niels en ik a.s. donderdag 5 mei naar Londen voor een 'Magical Harry Potter Tour' en een paar dagen quality time samen.
Mijlpalen moet je vieren!
Annet
Vaste grond
onder de voeten
ruggengraat
weer opgericht
afgelopen
met geploeter
schaduwen voor
zon gezwicht.
Annet
Met de ogen
van dat kind
en het tere hart
van toen
is het beeld
nog onveranderd
kan ik 't
zo overdoen
met die ogen
wil ik kijken
jaren ouder
dan voorheen
en mijn hart
laat ik bewijzen
dat de liefde
nooit verdween.
Annet
