"Mama, wanneer halen we de caravan uit de stalling?"
Niels komt met zijn hoofd achter de grote vaas met bloemen vandaan die op het barretje staat waarop hij gewoontegetrouw met zijn technisch lego bezig is. Her en der in de kamer staan geurende boeketten die de laatste dagen bezorgd of meegebracht zijn, aangebroken taarten staan in de koelkast, felicitatie kaarten prijken op de eettafel.
6 moeilijke maanden zijn ten einde. En ook al zal de angst, zoals ons is voorspeld, voorlopig nog een tijdje overheersen, en ook al zal het nog even duren voordat ze haar lichaam weer vertrouwt en ik weer rustig kan slapen, we hebben de vlag uitgestoken, en willen weer meedoen.
Mensen bellen en laten hun emoties de vrije loop, mailtjes en Apps worden uitgewisseld, vrienden en vriendinnen komen met cadeautjes en blijven ouderwets hangen tot ze door hun ouders worden gebeld.
We deinen in de stilte na de storm, en durven weer plannen te maken. Als we uitbundig lachen voelt het nog wel wat vreemd en lijkt het of we het opnieuw moeten leren. De kalender aan de zijkant van de koelkast loopt vol met afspraken voor pijnbestrijding via acupunctuur, sessies van 'onco fit' en bezoeken aan de psycholoog.
Nee, we zijn er nog niet, maar de energie gaat weer stromen, elke dag een beetje meer. Dat wat tot twee maanden geleden voor onmogelijk werd gehouden, zoals traplopen en fietsen, komt voorzichtig op gang. Concerten worden geboekt, en dagjes-uit besproken. We kijken niet enkel meer somberend naar binnen maar zien eindelijk om ons heen de krokussen bloeien en voelen het voorjaar trillen in de lucht.
En ook al merk ik dat de stress uit mijn lijf trekt, ik weer tijd en aandacht kan besteden aan mijn twee andere bloedjes en met volle teugen geniet van de schaterlachjes van mijn kleinzoon, ook van angst en spanning moet je afkicken.
Op 24 september 2014 kwam onze mallemolen abrupt tot stilstand, deze week zijn de paarden gepoetst, de tandwielen gesmeerd en draaien wij ons eerste rondje in de zon.
Annet
De zon
is gaan
schijnen
van binnen
en buiten
het vaandel
geplant
en de
tranen
gedroogd
we hebben
omarmd
gedanst
en gedronken
en het pas
de volgende dag
geloofd.
Annet
In de regen
kom ik
ze tegen
mijn niet
gehuilde
tranen
onzichtbaar
vergoten
op gesloten
ramen
nu komt
alles
samen.
Annet
In mijn hart
is het nest
nog zo veilig
voor jou
in mijn hart
lijkt de stap
nog zo groot
ik ben bang,
durf van jou
niet gescheiden te zijn
omdat ik je zo lang
mijn veiligheid
bood
maar straks
ga je fladderen,
vliegen misschien
en word ik
een stip
in de mist
die huiverend
loslaat,
niet alles
kan zien
maar altijd
je pad verlicht.
Mama
Een half jaar
vol spanning
zes maanden
ontdaan
dat wat steeds
vanzelf ging
is stil
komen staan
niets was
meer belangrijk
het menszijn
ontbloot
weg was
alle franje
heldin,
jij bent groot!
Mama
"Papa, daar is Annet".
Een hand op mijn arm, een vluchtige kus, een weifelende tred en niet te vergeten de geur van Palmolive zeep.
Ze zijn voor mij gebleven die ze waren, daar heeft niets of niemand verandering in gebracht. En ook al sta ik al jaren niet meer ingelijst op de schoorsteenmantel, in mijn trouwjurk met de glimmende pailletjes en de lange sluier, ook al draai ik al lang niet meer mee op verjaardagen en andere hoogtijdagen, in elkaars hart nemen we nog steeds een bijzondere plek in.
We zien elkaar, we telefoneren en ik ga er geregeld langs. Ze zijn onlosmakelijk met mijn verleden verbonden en blijven de grootouders van mijn kinderen, terwijl zij op hun beurt mij al die jaren hebben meegevoerd door hun leven.
In het begin waren we daarin van beide kanten zoekende naar een nieuwe vorm, maar uiteindelijk zijn we, door onszelf te blijven, gewoon verdergegaan waar we abrupt waren gestopt. Ik sta voor de broze tachtigers klaar als ze me nodig hebben, maar zal mezelf daarbij nooit opdringen. Per slot van rekening ben ik slechts hun ex-schoondochter. Hun wereld achter de propere gordijntjes, mijn vertrouwde stoel bij het raam, de schoorsteenmantel met de kiekjes van mijn kinderen, de parkiet op het dressoir, alles stond voor mij voor een oase van rust in de hectiek van alle dag.
En nu gaan ze verhuizen.
49 jaar spullen glijden door mijn handen. Bij alles wat ik inpak komt oma even kijken. Elk fotootje houdt ze vlak voor haar praktisch blinde ogen, elk prulletje zet haar aan tot een verhaal.
Het ontmantelen van hun woning doet me meer dan ik had gedacht. "Kijk Annet, dit hebben we nog van jou gekregen, uit Venetië. Nee dat doe ik niet weg. En dit borduurwerk ken je dat nog?" Het liefst nemen ze alles mee, ze wikken en wegen alvorens ik eindelijk iets in kan pakken. Met een "maar daar mankeert niks aan" worden spulletjes die ik al had weggegooid weer opgediept.
Het begroot me om te zien dat afscheid nemen van spullen pijn kan doen.
Klokslag half 4 uur komt opa met een dienblad aan schuifelen waarop drie kopjes staan te rammelen.
Oma zoekt tussen de half ingepakte verhuisdozen op de tast haar stoel. "Ja Koos, je hebt gelijk, nu is het tijd voor thee".
Als opa me dan ook nog, kromgebogen maar galant, een schoteltje voor houdt en een stukje cake presenteert ben ik terug in de oase.
Annet
"Mama, waar is mijn kralenketting?'
Het lijkt voor een leek zo'n kinderachtige vraag van mijn pubermeisje van 16, maar sinds september 2014 staat deze ketting voor een cruciale periode in haar leven, een periode die onuitwisbaar en met niets vergelijkbaar is geweest en altijd zal blijven.
Die eerste week van totale onthutsing zagen wij in het UMCG op de gangen van M2 groepjes kralen rijgende, keuvelende kale kindjes zitten. Sommigen hadden hun gladde bolletjes met kleurige mutsjes bedekt, anderen hadden een sjaaltje om en een sonde in hun neus.
In al onze onwetendheid dachten wij toen nog dat het wellicht een soort van rage was op de kinderafdeling in het ziekenhuis, maar al snel kwamen we erachter dat er een diepere, verwerkende betekenis achter die op het eerste oog zo vrolijke ketting schuil ging.
Op de poli kinderoncologie kregen we, nadat we van de eerste schrik bekomen waren, te horen dat elke specifieke behandeling, elk down moment, maar ook die ene mooie dag waarop je je opeens super had gevoeld, een eigen kraal had, en dat op die manier de ketting het verhaal van de ziekte in jouw leven vertelde, in lengte, kleuren en vormen. Iedereen zijn eigen ketting, iedereen zijn of haar eigen verhaal. Zodat je altijd aan de hand van die ketting tot in lengte van jaren jouw eigen relaas, jouw verdriet, jouw wanhoop maar ook jouw strijd naar herstel kon laten zien.
Ik weet nog goed dat ze de lange rits 'chemokuur' kralen hardop telde voordat ze ze aan de ketting reeg, dat ze somber en naar binnen gekeerd keek bij de 'petje-kraal' die stond voor 'haarverlies' en dat de gewolkte kralen van de beenmergpuncties mij weer opnieuw deden sidderen.
In september vorig jaar maakte ik nog het grapje "ach, die van jou wordt vast een soort kort sleutelhangertje....."
Meer dan eens vind ik de kralenketting tegenwoordig naast haar bed, altijd binnen handbereik.
16 jaar jong, al zoveel gebeurd, nog zoveel te verwerken...
Annet
